Pinguïnperikelen

Het zal geen enkele bezoeker in de koude decembermaand ontgaan zijn dat het verblijf van de zwartvoetpinguïns er verlaten bij lag. Er was geen pinguïn te zien en ook het bassin was helemaal leeg.

Wij konden de verontruste bezoekers geruststellen met de mededeling dat we de pinguïns vanwege de kou in een verwarmd binnenverblijf ondergebracht hadden. Maar dat riep echter bij de bezoekers nog meer vragen op.

Tropische pinguïns

Om het eerste misverstand maar direct uit de wereld te helpen: de meest soorten pinguïns komen helemaal niet uit Antarctica. In totaal elf van de zeventien soorten pinguïns leven zelfs dichter bij de evenaar dan wij. Onze pinguïns zijn zwartvoetpinguïns en die leven voor de kust van Zuid-Afrika; het zijn dus bijna tropische pinguïns. Natuurlijk is het daar bij de zee ook vaak nogal fris, dus ze kunnen aardig wat hebben. Meestal kunnen ze in onze winter ook gewoon buiten blijven, maar nu met een gure Oostenwind en temperaturen tot minus 10 graden Celcius, werd het toch wat te koud voor ze. We waren bang voor bevriezingsverschijnselen en ook bestond er een risico dat een pinguïn bij het zwemmen onder het ijs zou verdrinken. Daarom hebben we de hele club uitgevangen en naar een verblijf achter de schermen gebracht. Tot 1985 hadden we in Burgers’ Zoo grote nijlpaarden, op de plaats waar nu de zeehonden zitten. Aangezien zeehonden winterhard zijn, hebben die geen binnenverblijf nodig. Daarom hebben we één van de twee bassins binnen aangepast om dieren die water nodig hebben, op te kunnen vangen. Dat komt nu dus goed van pas voor de pinguïns.

Volkstelling

Aangezien de pinguïns nu allemaal gevangen moesten worden, was dit voor ons een goede gelegenheid om de administratie weer eens na te lopen. Uiteraard hebben we een redelijk beeld hoeveel pinguïns we hebben, omdat ze allemaal een ring om hun vleugel gekregen hebben. We nemen de pinguïns echter niet dagelijks in handen om te kijken hoe ze eruit zien. Dit was echter een mooie gelegenheid om de burgerlijke stand weer eens bij te werken. In totaal hebben we precies 70 pinguïns in Burgers’ Zoo: 30 mannen, 29 vrouwen en elf waarvan we het geslacht niet weten. Aangezien mannetjes en vrouwtjes pinguïns er bijna hetzelfde uitzien, bepalen we het geslacht op een andere manier. We trekken wat veertjes van de pinguïn en sturen die op naar een laboratorium. Aan de schacht van een veer zit, net als aan een haarwortel bij ons, wat DNA materiaal en aan de hand daarvan is het geslacht te bepalen. Van elf pinguïns weten we het geslacht niet: vier van hen zijn volwassen, maar bij hen is het bepalen van het geslacht destijds mislukt omdat er niet voldoende DNA aan de door ons opgestuurde veertjes zat. De zeven anderen zijn jongen.

Pinguïnklasje

De 63 volwassen pinguïns zijn dus overgebracht naar het oude nijlpaardenverblijf. De zeven jonge pinguïns zijn echter naar een ander verblijf verhuisd. Zij moeten eerst les krijgen in het zelfstandig vis eten. Wij voeren onze volwassen pinguïns twee tot vier dode haringen per dag. Ze hebben echter eerst moeten leren om dode vis te eten. In het instinct van een pinguïns zit namelijk het gegeven dat hij of zij geen dode vis mag eten. Als een pinguïn op zee een dode vis vindt, lijkt dat een gemakkelijke prooi, maar zo’n vis kan doodgegaan zijn aan een ziekte die ook voor pinguïns gevaar kan opleveren. Daarom zal een pinguïn in het wild nooit een dode vis eten. Ook in dierentuinen moet ze dit echt geleerd worden, zelfs de pinguïns die hier geboren zijn. Op het moment dat de jonge pinguïns zouden moeten beginnen met het zelfstandig eten van vis, als ze tussen zes en acht weken oud zijn, halen de verzorgers ze uit het verblijf en zetten ze in een verblijf achter de schermen. We proberen verschillende pinguïns tegelijk in dit verblijf samen te brengen, zodat ze meteen andere pinguïns om zich heen zien. In het begin moeten de verzorgers de jonge pinguïns nog echt even vastpakken en de haring voor de snavel houden en soms zelfs een beetje begeleiden. Er zijn snelle en langzame leerlingen, maar na een paar dagen komen de pinguïns soms al naar de verzorger toe. Het is heel belangrijk dat de jongen de eerste dagen op steeds dezelfde manier en zelfs door dezelfde verzorger gevoerd worden. Meestal blijven de pinguïns ongeveer anderhalve maand in het ‘klasje’. Het is belangrijk dat ze goed eten en dat ze flink wat haring binnenkrijgen. Als ze namelijk weer in de groep teruggeplaatst worden moeten ze weer wennen aan hun nieuwe verblijf en eten misschien een paar dagen niet.

Hollandse nieuwe

Pinguïns hebben nou direct een zeer gevarieerd dieet. Onze pinguïns worden twee keer dag gevoerd en krijgen dan uit de hand van de verzorger in totaal twee tot vier haringen per dag. Ze zijn echter wel heel kieskeurig; de haring moet van goede kwaliteit zijn en ook de maat moet precies goed zijn. Kortom: het zijn nogal verwende gasten. Onze haring wordt diepgevroren aangeleverd en hier onder stromend water ontdooid. Echter, bij het invriezen en later weer ontdooien verliest de haring vitamines. Daarom worden er aan de haringen iedere dag vitaminetabletten toegevoegd, om ervoor te zorgen dat ze toch alle voedingsstoffen binnenkrijgen. Op woensdag echter krijgen ze geen 'vitaminevis', maar wordt er een malariatabletje in de vis gestopt! Pinguïns blijken namelijk nogal gevoelig voor deze tropische ziekte en daarom krijgen ze preventief zo'n tabletje. Afgelopen voorjaar ging er echter toch een pinguïn dood aan deze ziekte, ondanks de malariatabletten. Toen ontdekten we dat sommige pinguïns alleen in de ochtend komen eten, terwijl de verzorgers de malariatabletten alleen op woensdagmiddag in de vis stoppen; een aantal dieren kreeg dus nooit zo'n tabletje. Inmiddels krijgen de pinguïns op woensdag zowel in de ochtend als in de middag dit medicijn.

Leerlingen van buiten

In Dierenpark Wissel is dit najaar voor het eerst een pinguïn geboren. Omdat het belangrijk is voor pinguïns om niet alleen te zitten, en ze in Wissel maar één jong hebben, is deze pinguïn tijdelijk naar Arnhem verhuisd om hier in het klasje 'eetles' te krijgen. Omdat dit de eerste jonge pinguïn voor Dierenpark Wissel is, komt er af en toe een verzorger naar Arnhem om van onze verzorgers te leren hoe je jonge pinguïns les geeft. Als deze pinguïn goed zelfstandig eet, kan hij of zij terug naar de geboorteplaats. Misschien gaat hij of zij echter niet alleen, want het blijkt dat veel jonge pinguïns al in het klasje hun toekomstige partner uitzoeken. Als we ontdekken dat de deze pinguïn zich koppelt aan een Arnhemse partner, gaan ze met z'n tweeën naar Epe. Net zelfstandig en dan al op huwelijksreis!