Olifanten op les

Het lijkt zo langzamerhand een rage te worden in Nederland: omscholingscursussen, bijscholingslessen, klantvriendelijkheidstrainingen, etcetera.

Het lijkt zo langzamerhand een rage te worden in Nederland: omscholingscursussen, bijscholingslessen, klantvriendelijkheidstrainingen, etcetera. Ook in Burgers’ Zoo kunnen we er soms niet aan ontkomen om mensen op cursus te sturen. Maar om nou ook de olifanten de schoolbanken in te sturen, lijkt wat overdreven. Niets is echter minder waar, want het bleken nog ijverige leerlingen ook.

Burgers’ Zoo heeft al ruim 50 jaar olifanten in de collectie. Tussen deze olifanten en de verzorgers bestaat altijd een vertrouwensband. In de praktijk kwam dat er in het verleden op neer dat de vaste verzorgers tussen de olifanten in het buitenverblijf en in de stal konden lopen. Dit was een mooi gezicht, maar bracht ook de nodige gevaren met zich mee. Vandaar dat we in Burgers’ Zoo al langer op zoek zijn naar een manier om veiliger, dus van een grotere afstand, met de olifanten te kunnen werken. Het betreft niet alleen het naar buiten doen en naar binnen laten, maar ook de af en toe noodzakelijke behandelingen, zoals voetverzorging, of het aftappen van bloed om op ziektes te onderzoeken.

Daarnaast merkten we dat onze twee olifanten Pinky en Win Thida ontzettend veel in het buitenverblijf lagen te slapen. Het kan zijn dat ze overdag slapen, omdat ze dat ’s nachts niet doen, bijvoorbeeld omdat de stalvloer niet lekker ligt. Het kan ook zijn dat de olifanten zich vervelen, omdat ze hun dagelijkse kostje snel bij elkaar gescharreld hebben.

We wilden dus èn op een veiligere manier met olifanten werken èn het interessanter voor de dieren maken. Om die doelstellingen te bereiken huurden we voor een aantal dagen de Amerikaanse olifantentrainer Alan Roocroft in. Alan is er in gespecialiseerd de werkwijze aan te passen zodat beide doelstellingen gerealiseerd worden. Samen met hem zijn we uitgekomen op een trainingsmethode die ‘target training’ heet. Daarbij wordt een olifant getraind zich op een bepaald doel te richten, in ons geval een houten bolletje op een stok. Als de verzorger dat ‘target’ naar de olifant richt, moet de olifant daarheen komen en dan krijgt ze een beloning, bijvoorbeeld een stukje appel. Dat lijkt niet zoveel voor te stellen, maar op deze manier kunnen we een olifant ook relatief eenvoudig trainen om haar poot op een verhoging tussen de spijlen te zetten, waardoor we op een veilige manier nagels kunnen vijlen of vuil kunnen verwijderen. Ook kunnen we een olifant dan trainen om bij de target aan de ene kant van de stal te blijven, terwijl een andere verzorger aan de andere kant veilig de deur kan openen. Op dit moment zijn we net met de trainingen begonnen. Het kost veel tijd en we moeten het blijven doen, anders raken de dieren hun interesse kwijt. We kunnen en zullen nog veel verder gaan. We kunnen een olifant op deze manier bijvoorbeeld leren om hun oor tussen de spijlen te steken, zodat we veilig bloed kunnen tappen, mocht dat nodig zijn.

We hebben met name gezien dat onze oudste olifant Pinky een snelle leerling is. Zij is zeer leergierig en doet werkelijk alles voor een stukje appel. Win Thida is wat meer terughoudend. De methode in Burgers’ Zoo berust op vrijwillige deelname: werkt een olifant mee, dan volgt er een beloning, als een olifant niet meedoet, wordt ze genegeerd. We trainen twee keer per dag met de olifanten: voor het naar buiten doen en aan het begin van de middag. Dit kondigen we niet aan, omdat we het ook voor de olifanten verrassend willen houden wanneer het gebeurt. Als de olifanten getraind worden, kunt u dat meestal binnen observeren. Ook voor de verzorgers is deze methode nieuw, dus het loopt nog niet altijd gesmeerd.

Dit is één van de manieren van gedragsverrijking. Verder proberen we de olifanten op dit moment meer takken te voeren, want daar zijn ze langer mee bezig dan met het eten van hooi. We zijn nog aan het kijken welke verdere manieren van gedragsverrijking we kunnen toepassen. Éen ding is zeker: we zullen ervoor zorgen dat de olifanten op hun oude dag niet op hun lauweren kunnen rusten!