Een weinig sexy plant

In de regenwouden op Sumatra groeien diverse geheimzinnige planten waarvan ik nu de Amorphophallus eens wil belichten. In de Bush bent u er al vaak langs gelopen, maar goede kans dat hij niet is opgevallen (als u hem al zou kennen). Hij zit namelijk een groot deel van het jaar onder de grond als knol. Maar als hij bovengronds komt, is hij al snel indrukwekkend.

Hoewel hij maar één blad maakt, ziet dit er ingewikkeld uit. Een dikke steel rijst loodrecht omhoog en eindigt in een soort krans van blaadjes, maar als je beter kijkt, zie je dat dit eigenlijk maar één (samengesteld) blad is. Wachten op een tweede blad heeft geen zin. Na een tijdje verlept het blad en gaat de plant weer ondergronds. Dat is dus niet zo spectaculair maar na een tijdje rust maakt de inmiddels wat groter geworden knol weer een blad en dit is beduidend groter dan de vorige. Dit verhaal herhaalt zich een aantal malen en, afhankelijk van de soort Amorphophallus, zijn er uiteindelijk bladeren te zien die bij de grootste soort meer op een boom lijken dan een blad: vijf meter hoog en zes meter breed! Niet te geloven.

Een plant heeft er niets aan om alleen maar steeds bladeren te maken, want hij moet zich ook voortplanten en dat gebeurt doorgaans via bloemen. Amorphophallussen zijn verwant met de aronskelken en maken dus ook een bloeikolf met een schutblad eromheen. En u begrijpt dat dit geen kleinigheid zal zijn bij zo’n reusachtige plant. De bloeikolf wordt dan ook bijna drie meter hoog en anderhalve meter breed: een waar spektakel. Maar qua kleur is het niks. Nee, deze plant lokt zijn bestuivers met geur en ook dat gebeurt hier weer wat overdreven.

De stank die deze plant kan produceren is niet te beschrijven en zal slechts de ware liefhebber verleiden om naderbij te komen. Daar horen sommige botanici toe, fotografen (met groothoeklens) en mensen die erg verkouden zijn en toch niets ruiken. Maar het gaat de plant eigenlijk om vliegen die zich met genoegen op de bloemetjes willen storten die zijn omgeven met die walgelijke stank van rotte vis.

In de Bush hebben we diverse soorten van deze planten en tot nog toe hebben ze alleen nog maar bladeren staan maken. Wellicht dat we daar niet rouwig om moeten zijn, maar het kan natuurlijk zomaar gebeuren en dan weet u in elk geval dat u iets unieks ruikt.

De naam betekent trouwens ‘vormeloze penis’ en slaat op de vorm van de bloeikolf, maar dat terzijde.