Vertrek van de orang-oetans

Op 18 maart vertrok er een transport met vijf orang-oetans en één oude siamang naar Hongarije. Drie maanden eerder waren er al drie orang-oetans verhuisd naar de dierentuin van Keulen. Na vijftig jaar  is deze diersoort nu niet meer in ons park te zien.

Zonlicht is onontbeerlijk

De huisvesting van de orang-oetans beviel ons al een tijdje niet meer. Het ontbreken van een buitenverblijf was niet langer aanvaardbaar. Ook orang-oetans hebben zonlicht nodig. De UV-stralen zorgen voor voldoende vitamine D3. Onmisbaar voor de opbouw van een sterk skelet.

Vitamine toedienen?

Vitamine D3 kun je aan het voedsel toevoegen, maar zuigelingen voeden zich vanaf de geboorte maandenlang uitsluitend met moedermelk. En daarin zit geen vitamine D3. We hebben geprobeerd met UV-lampen het gewenste effect te bereiken, maar UV-licht is ook schadelijk en de afstand tot de lamp en de duur van de belichting luisteren nauw. Met orang-oetans is het nu eenmaal moeilijk om daarover afspraken te maken.

Geen keuze

Op dit moment ontbreekt de mogelijkheid om, naast de vele zaken die we aanpakken, ook nog  een nieuw orang-oetanverblijf te bouwen dat voldoet aan de eisen die we daar nu aan stellen. Er blijft dan maar één oplossing mogelijk: de orang-oetans aan een andere dierentuin afgeven.

Liesje en Pongo

Liesje, de eerste orang-oetan, kwam hier rond 1960 op ongeveer vierjarige leeftijd.  Ze kreeg gezelschap van een jong mannetje, Pongo. Zij werden de ouders van Leo, het eerste orang-oetanjong dat in ons park geboren werd. Pas bij het volwassen worden werd duidelijk dat Leo eigenlijk een vrouwtje was. Ze werd omgedoopt tot Lea en schonk op haar beurt het leven aan het volgende jong van Arnhemse bodem, Klaasje, die samen met de twee maanden jongere Sandra  met de fles werd grootgebracht. Regelmatig kwamen die twee in de publiciteit, Klaasje onder andere in het NCRV- programma ´Ja, Natuurlijk!´.

Het mensapenhuis

Het verblijf van de orang-oetans is aanvankelijk gebouwd als mensapenhuis voor chimpansees, gorilla´s, gibbons en orang-oetans. Ze leefden de hele winter in wat nu de nachtverblijven zijn. Het publiek kon de dieren binnen vanachter een ruit bekijken. De ´hallen´, de huidige publieksverblijven, waren oorspronkelijk buitenverblijven met een zandbodem en zonder glas of dak. Ons park had al naam gemaakt als eerste dierenpark in het land met tralievrije roofdierverblijven en deed nu hetzelfde voor mensapen.

De verbouwing

Orang-oetans zijn echter kougevoeliger dan de andere soorten en ze moesten daarom een flink deel van het jaar in het binnenverblijf doorbrengen. Toen de chimpansees eenmaal naar hun huidige ruime onderkomen waren verhuisd, is toen al snel de keuze gemaakt de orang-oetans liever het hele jaar een (voor die tijd) erg ruim binnenverblijf ter beschikking te stellen dan ze minimaal de helft van het jaar in een klein binnenverblijf te moeten opsluiten. De buitenverblijven zijn toen voor een deel samengetrokken, kregen een dak en werden door middel van glazen ruiten van de bezoekersgang gescheiden.

Toch niet voldoende

Wat toen een prima oplossing was, voldoet na meer dan dertig jaar echter niet meer. Dat illustreert de ontwikkeling van dierentuinen, waarin we steeds beter weten hoe het moet. ‘Onze’ orangs zijn erop vooruit gegaan en daar zijn we blij mee, maar het was niet de gemakkelijkste soort om afstand van te doen en dat stemt ons toch weemoedig.

Prima fokresultaten

In totaal werden er vijfentwintig  orang-oetans in ons park geboren. Er werden zelfs tweemaal tweelingen geboren. Jammer genoeg zijn die niet lang in leven gebleven. 

Oude vrouw

Finita, met 47 jaar de oudste siamang in Europa, is met de orang-oetans meegegaan. Ze kwam in 1986 met het mannetje Mannit. Samen kregen ze meerdere jongen, waaronder onze fokman Sam, die u in de Rimba vindt. Bij aankomst waren ze al 23 jaar oud, en het was dan ook geen verrassing toen Mannit in 1996 stierf. De dieren waren toen al oud. Het leek weinig zin te hebben nog op zoek te gaan naar een nieuwe partner voor Finita en daarom is ervoor gekozen Finita bij de orang-oetans te introduceren. Dat bleek een schot in de roos! Ze activeerde de orang-oetans en speelde met hun jongen. Toen orangvrouwtje Sabatini in 2006 haar zoontje Güsa kreeg, week Finita niet meer van haar zijde, moederde zoveel mogelijk mee en verdedigde het jong tegen elke andere orang die in de buurt kwam, vooral tegen orangman Guru, ook al is dat nog zo’n goedzak.

En nu staat er een lege oranghal. U zult begrijpen dat we druk bezig zijn te bedenken hoe we die ruimte een nieuwe bestemming zullen geven. We houden u op de hoogte.