Sneeuwvlokken in de Bush!

In een tropisch regenwoud groeien enorme bomen; sommige worden zelfs meer dan 100 meter hoog. De meeste worden echter niet veel hoger dan 50 meter. Maar er zijn ook dwergbomen die maar een paar meter halen. Alle bomen vertakken. Alle? Nee, toch niet. De zogenaamde toefbomen laten dat achterwege.

Toef?

Toefbomen maken eigenlijk alleen maar een stam met bladeren. In de strijd om het licht wordt de stam steeds langer en de onderste bladeren krijgen het steeds moeilijker. Ze vallen af, waardoor er een kale stam overblijft met alleen maar bovenin een pluk bladeren. Palmen doen dat eigenlijk ook, maar die worden meestal niet bij de bomen ingedeeld en in een aparte groep geplaatst. Een toefboom is dus een paal met een toefje blad in de top.

Verwarrend

In het eerste (Aziatische) deel van de Bush staan een paar toefbomen die opvallen door hun enorme bladeren. Bij de jonge planten zitten die nog laag en kun je ze dus goed bekijken. Ze zijn tamelijk diep ingesneden en in eerste instantie denk je dat het een groepje wonderlijk gevormde bladeren is, maar alles komt uit op één en dezelfde bladsteel en het is dus echt maar één blad. Het wonderlijke is dat, als je omhoog kijkt naar de toeven van de oudere exemplaren, de bladeren er daar nog veel ingewikkelder uitzien. De insnijdingen zijn nog dieper, de openingen groter. Niet alle bladeren bij deze plant zijn dus hetzelfde.

Vies

Dat komt meer voor bij planten. Het hangt meestal samen met de groeiplaats. Naarmate er bijvoorbeeld meer licht is, kan de plant met minder bladoppervlak toe en kunnen er grotere ‘gaten’ of bredere insnijdingen ontstaan. Bij deze plant, de Trevesia palmata, gaat het blad er uitzien als een reusachtig sneeuwkristal (Snow Flake Tree), maar dan wel groen. Maar het ziet er ook uit alsof de bladeren beschadigd zijn. Planten met bladeren die doen alsof ze beschadigd zijn, doen dat niet voor niets. Ze maken bladeters wijs dat er al van hun bladeren gegeten is! En dat is slecht nieuws voor de bladeter, want planten maken vaak vieze, giftige stoffen aan als ze worden beschadigd. En dan kun je er verder maar beter niet van eten.

Kankerbestrijding

Trevesia’s bevatten  gifstoffen (triterpenen) die de celgroei remmen. Dat kan interessant zijn voor de kankerbestrijding. Dit soort stoffen komt in meerdere planten voor, maar ook bijvoorbeeld in zeekomkommers die toch echt dieren zijn!

Takken?

Trevesia’s zijn familie van onze klimop. Dat wordt duidelijker wanneer u boven in de toef de bloemen ontdekt. Die lijken sterk op die van onze tuinplanten. Maar als u onze Trevesia’s opzoekt, zult u ook enkele vertakte stammen zien! Dat komt echter door ons snoeien. Op de onderstam zijn op het zaagvlak weer nieuwe, onvertakte toefboompjes ontstaan!