Prairiehonden zijn uiteraard geen familie van honden, maar knaagdieren! Daarbinnen zijn ze het meest verwant aan de eekhoorn. Omdat ze ondergrondse gangenstelsels bouwen, soms rechtop wacht houden en in heel sociale groepen leven, worden prairiehonden wel eens met stokstaartjes verward. Daar zijn ze dus ook geen familie van, want stokstaartjes zijn wel roofdiertjes.
Het sociaal systeem van deze overdag actieve knaagdieren is zeer boeiend. De basiseenheid van een groep is een harem, bestaande uit één of hooguit twee mannetjes met zijn vrouwtjes. Zo’n haremgroepje bij prairiehonden heet een ‘coterie’. De leden van één coterie gaan vriendelijk met elkaar om. Dat geldt niet voor de andere bewoners van hun grote, ondergrondse stad; daarmee kunnen ze behoorlijke conflicten hebben. Een prairiehondenstad kan meer dan duizend bewoners hebben en pakweg 40 hectare groot zijn – zo groot als heel Burgers’ Zoo!
Normaliter paren vrouwtjes prairiehonden op één dag in het jaar. Worden ze dan niet drachtig, dan hebben ze nog een tweede kans, bij de tweede eisprong een kleine twee weken later. De paringen vinden bijna uitsluitend onder de grond plaats. Daar worden later ook de blinde, kale en dove jongen geboren. Pasgeboren prairiehonden zijn dus typische nestblijvers die pas op de leeftijd van zes weken zo mobiel zijn dat ze de wereld boven de grond beginnen te ontdekken.
Een grote groep zwartstaartprairiehonden eet behoorlijk veel gras. Daarbij beginnen ze altijd direct bij de uitgangen van hun holenstelsel met eten. Dat is veiliger én heeft het voordeel dat de vegetatie rondom het gangenstelsel korter is. Zodoende hebben roofdieren minder dekking. Door hun graafactiviteit wordt de grond beter belucht. De samenstelling van planten op en direct rondom een stad prairiehonden is anders dan elders!
Nadat de mens het aantal bizons in Noord-Amerika heel sterk heeft gereduceerd in de 19de eeuw, nam het aantal prairiehonden enorm toe. Want de concurrerende grote grazers ontbraken nu! De boeren waren echter minder gecharmeerd van deze diertjes, want zij aten het gras weg van dat voor de koeien was bedoeld. Daarom werden prairiehonden in het verleden bestreden. Daarnaast is ongeveer een derde van hun oorspronkelijk verspreidingsgebied veranderd in akkerland; daar kunnen geen prairiehonden overleven. Toch zijn er nog best veel prairiehonden, volgens schattingen rond de 15 miljoen dieren. Ze zijn niet met uitsterven bedreigd.
Pas sinds 2022 is deze diersoort in Burgers’ Zoo te bewonderen. Samen met de Noord-Amerikaanse boomstekelvarkens bewonen ze het grootste verblijf van deze nagebouwde Amerikaanse woestijn.
