Gambels kuifwartels zijn een soort uit de familie van de tandkwartels. Deze vogelfamilie lijkt qua lichaamsbouw behoorlijk op onze kwartels in Europa. Daarom heeft de familie die naam gekregen, ook al zijn tandkwartels niet nader verwant aan kwartels. Tanden hebben ze trouwens ook niet, als vogels. Wél hebben ze een gekartelde snavelrand waar ze de naam aan ontlenen. In Burgers’ Zoo kun je meerdere vertegenwoordigers van de fraaie tandkwartels leren kennen; naast de Gambels kuifkwartel ook de montezumakwartel in de Desert en de kuifbobwhite in de Mangrove.
Op zich schijnen Gambels kuifkwartels monogaam te zijn. Door hun vrij hoge sterfte – te wijten aan de vele vijanden die ze hebben – blijft de relatie echter zelden langer dan één broedseizoen bestand. Ook jaren met gunstige weersomstandigheden blijken juist niet goed voor de relatie tussen zo’n koppel: de hen laat dan wel eens na het uitbroeden van de eieren de jongen bij de vader achter en begint met een ander mannetje aan een tweede legsel.
Het leven in de woestijn vraagt allerlei aanpassingen van kuifkwartels. Als in de zomer de temperaturen het hoog oplopen, rusten ze tussen de middag in de schaduw. Ze gaan ook zuinig om met water: zolang er verse blaadjes of succulenten aanwezig zijn om van te eten, hoeven ze niet te drinken. In de droogste tijd van het jaar blijven Gambels kuifkwartels in de buurt van open water.
Deze soort is niet bedreigd. In Amerika mogen Gambels kuifkwartels worden bejaagd. Hoewel rode lynxen, roofvogels, coyotes en de mens het op de kuifkwartels hebben voorzien, kunnen de populaties door het hoge aantal kuikens snel weer herstellen.
Deze vogelsoort wordt niet vaak in dierentuinen getoond. Het is wel een bijzonder fraai en grappig vogeltje om te zien; door zijn kuifje en het drukke rondscharrelen. In de lente zie je ook in Burgers’ Desert een haantje op de rotsen staan en imponeren – een schitterend gezicht. In Burgers’ Zoo hebben de Gambels kuifkwartels wel elk jaar nageslacht.
