Sarita is nu overgrootmoeder!

In onze groep orang oetans is weer eens een jong geboren. De vijftien jaar oude Sabatini werd voor het eerst moeder. Ze heeft een stevige zoon gekregen die we Tigu hebben genoemd. Sabatini is zelf ook in Burgers’ geboren. Ze is een dochter van Sandra, die nu al weer een paar jaar in de dierentuin van het Duitse Krefeld leeft. Ook zij is in Arnhem geboren. Ze is de enige nakomeling van vader Siljo, en haar moeder is Sarita, die nog steeds in de Arnhemse groep leeft, en die nu dus overgrootmoeder geworden is!

Hoewel er regelmatig jonge orang oetans in dierentuinen geboren worden, gaat het met deze soort in dierentuinen niet echt goed. In verhouding tot het aantal sterfgevallen, worden er net te weinig jongen geboren om de populatie te laten groeien, en de voorspellingen zijn zelfs dat als er niets verandert, er langzaam steeds minder orang oetans in dierentuinen te zien zullen zijn. Alle reden dus om eens goed na te denken over wat er beter zou kunnen.

Wat nog veel erger is, is dat het met orang oetans in het wild uitgesproken slecht gaat. Stroperij, illegale handel in jongen (als huisdier), vernietiging van het regenwoud om de handel in tropisch hardhout en om plaats te maken voor landbouw of  voor gigantische oliepalmplantages, doorsnijding van de laatste belangrijke leefgebieden door grote doorgaande wegen, enorme bosbranden etc., etc. zorgen ervoor dat de aantallen van deze mensapen zowel op Kalimantan (Borneo) als op Sumatra in een vrije val zijn geraakt. De kans is levensgroot dat de soort binnen enkele decenia helemaal zal uitsterven.

Daarmee heeft de geboorte van Tigu dus extra waarde. Toch heeft de vreugde om zijn geboorte een flinke deuk opgelopen. Toen Tigu zo’n week of drie oud was, leek het even wat minder met hem te gaan; hij piepte wat meer dan anders, maakte een wat ingevallen indruk, en leek nogal zwaar te ademen. Bij orang oetans is het maar moeilijk om de werkelijke conditie van zo’n jong goed te beoordelen. Het jong verdwijnt bijna helemaal achter de opgetrokken benen van moeder en tussen haar lange roodbruine haren. Bovendien zijn veel orang moeders erg gesteld op hun privacy, en laten ze vaak nauwelijks meer dan zo nu en dan een glimp van het jong zien. Bij voor keur zitten ze hoog in het verblijf, of weggedoken onder een berg stro of houtwol. Dit gold zeker ook voor Sabatini.

Om het zekere voor het onzekere te nemen, besloten we het jong even goed na te kijken. Daarna zouden we immers altijd nog kunnen beslissen hoe we verder wilden gaan. Dat dachten we tenminste, want na het onderzoek, en een dosis medicijnen in verband met de zware ademhaling, lukte het niet meer om Tigu aan zijn moeder terug te geven. Ze raakt gewoon helemaal van slag zodra we dat maar proberen. Er zat dus niets anders op dan Tigu met de fles te verzorgen. Misschien dat het alsnog lukt als Sabatini weer wat tot rust gekomen is, maar anders moeten we hem voorbereiden op een latere introductie in de groep. Hij zal dan hopelijk worden geadopteerd door één van de vrouwtjes in de groep, misschien wel door zijn eigen moeder. Omdat hij dan wel flessemelk moet blijven drinken, moet hij in ieder geval zelfstandig genoeg zijn om naar de tralies te komen om daar de fles doorheen te krijgen. Voorafgaand aan zijn introductie zal hij een flink deel van zijn tijd in een grote kooi zitten met zicht op de andere orangs, en nu al wordt hij door de verzorgers meegedragen als ze de orangs hun voer komen brengen. Zo kan iedereen aan elkaar wennen, en kan Tigu al jong weer een normaal orangbestaan gaan leiden.

Maya

En dan hebben we er inmiddels nog een orangbaby bijgekregen. Een paar weken vóór de geboorte van Tigu in Burgers’, werd er in de dierentuin van Wenen een orang oetanmeisje geboren. De moeder van dat jong was Soraya, die zelf in Arnhem geboren was. In Wenen waren de orang oetans kort daarvoor besmet geraakt met een gevaarlijke baceterie-infectie. Soraya was al flink ziek toen Maya geboren werd, en ze is al een paar dagen erna dood gegaan. Ook Maya’s zes jaar oudere zusje is rond die tijd aan dezelfde infectieziekte bezweken. In Oostenrijk zijn de orangs van de Weense dierentuin bekende persoonlijkheden en het is dan ook geen wonder dat het mensapendrama uitgebreid in de Oostenrijkse pers kwam. Maya is daar al heel beroemd! Bij het zoeken naar de beste toekomst voor Maya is uiteindelijk het plan ontstaan om haar naar Arnhem over te brengen. Op de hierboven voor Tigu beschreven manier zullen we proberen haar in onze oranggroep te introduceren. Dat er zowel bij de verzorgers als bij de Arnhemse orangs al ervaring is met deze methode heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld. Toen over de toekomst van Maya besloten werd, was Tigu nog maar nauwelijks geboren, en niemand had verwacht dat hij ook aan de fles zou moeten. Inmiddels is Maya aangekomen en hebben de beide roodharige baby’s al kennis kunnen maken. We willen uiteindelijk proberen Maya door Sarita te laten adopteren, onze meest ‘ervaren’ adoptiemoeder, en bovendien Maya’s eigen oma! Voorlopig zullen de twee orangbaby’s voornamelijk achter de schermen verblijven en dus niet voor het publiek te zien zijn, maar we zullen u zeker op de hoogte houden van hun ontwikkeling.

Foto: Tim Strater (cc)