Ringelrobben in Burgers’ Zoo

Oorspronkelijk woonden er nijlpaarden en tot vorig jaar gewone zeehonden. Sinds kort heeft dit verblijf, tussen de bongo’s en de tijgers, een paar nieuwe bewoners: ringelrobben. Op het eerste oog lijken ze op de vorige bewoners, maar als u iets langer kijkt, vallen de verschillen goed op. Daarnaast zit er een heel verhaal achter deze dieren, dat we u niet willen onthouden.

De zuidelijkste poolbewoner

Stinkrobben leven in vijf ondersoorten rond de noordpool. Twee ondersoorten leven op het ijs vlakbij de Noordpool. De drie andere ondersoorten komen voor rond Finland en zijn minder afhankelijk van het ijs. De Ringelrob is de grootste en meest zuidelijke ondersoort en kan dus het beste tegen ons klimaat; daarbij is het de meest bedreigde ondersoort: in het wild leven er nog maar ongeveer 5000. De ringelrob leeft in de Baltische Zee en dan met name in de Golf van Finland, de Golf van Riga en de Botnische Golf. Het gebied wordt begrensd door Zweden, Finland en Estland. Ringelrobben worden vooral bedreigd door vervuiling; ten gevolge van het hoge PCB-gehalte van de Baltische zee is nu een deel van de vrouwtjes steriel. Juist de Baltische Zee is erg gevoelig voor vervuiling, omdat er nauwelijks stroming is. Het is ook de zee met het laagste zoutgehalte; slechts 7 gram per kilo water. De Noordzee bevat vier keer zoveel zout.

Wit geboren

Ringelrobben zijn goed bestand tegen de kou, mede dankzij hun enorm dikke speklaag die goed isoleert en het lichaam op de juiste temperatuur houdt. Daardoor krijgen ze wel een komisch uiterlijk; ze zijn echt tonnetje rond met een in verhouding klein kopje. De naam ringelrob danken ze aan de cirkelvormige vlekken op hun vacht. Hierdoor zijn ze ook voor de verzorgers gemakkelijk uit elkaar te houden. Ringelrobben worden helemaal wit geboren en pas na drie tot vier weken kleurt hun vacht bruingrijs. Ze worden in een sneeuwhol geboren en dan is wit natuurlijk de beste schutkleur. Natuurlijk is het ons doel om in de toekomst ook jonge ringelrobben te kunnen laten zien! Helaas worden ringelrobben ook door de moderne scheepvaart bedreigd. Met name ijsbrekers maken letterlijk de kraamkamers kapot.

Concurrentie

Het belangrijkste voedsel voor ringelrobben is haring. Ze eten ook wel spiering, maar vooral in de zomer trekken ze meer naar open water waar ze zich voeden met Baltische Zee-haring. Helaas zijn zij daar niet de enige: de haring wordt ook sterk bevist en menig ringelrob vindt de dood in de netten van vissers. Door de vervuiling, het verstoren van de kraamkamers en het verstrikt raken in vissersnetten is het aantal ringelrobben de afgelopen 25 jaar gehalveerd! Pas in 1988 werd de jacht op deze ondersoort verboden.

Een tweede kans

De ringelrobben die nu in Burgers’ Zoo leven, zijn in 1992 en 1998 als weesjes langs de kust van Letland gevonden. In Litouwen bevindt zich een aquarium waar tevens gestrande zeezoogdieren worden opgevangen. De ringelrobben woonden daar sinds ze gevonden waren en waren zodanig gewend aan mensen en het aanpakken van dode vis van de verzorgers, dat het niet meer mogelijk was om ze uit te zetten. Daarom vervulden ze in Litouwen een educatieve rol. Wegens verbouwingsplannen zochten onze collega’s van het aquarium in Litouwen een nieuwe bestemming voor de ringelrobben en daarom konden ze naar Burgers’ Zoo overgebracht worden.

Werken met ringelrobben

De ringelrobben is in het aquarium geleerd om vis van de verzorger aan te pakken. Dat heeft als voordeel dat de gezondheid van de dieren individueel te controleren is. Als er een ringelrob ziek is, kunnen we op deze manier dit dier in de vis medicijnen geven. De dieren moeten nog wel een beetje wennen aan onze manier van verzorgen. In Litouwen lieten de verzorgers eens per twee weken het bassin leeglopen om het schoon te maken. In Burgers’ Zoo hebben we twee bassins en de zeehonden hadden we geleerd om naar het andere bassin te gaan als we één bassin lieten leeglopen. De ringelrobben hebben dat op het moment nog niet in de gaten. Verder kwamen de zeehonden eigenlijk nauwelijks op het land, terwijl de ringelrobben iedere nacht op de kant komen. We hebben nog geen idee wat ze precies op de kant te zoeken hebben, maar ze zijn behoorlijk actief!

Op zoek naar een man

Helaas zijn het allebei vrouwtjes, dus jongen zullen er voorlopig niet geboren worden. Er zijn geen andere dierentuinen met deze ondersoort; alleen in een aquarium in Frankrijk leeft een andere ondersoort. We onderhouden contacten met 22 instituten (dierentuinen en opvangcentra) rond het natuurlijk verspreidingsgebied. Mocht er ergens een ringelrob binnengebracht worden, die niet meer uitgezet kan worden, dan hopen we dit dier naar Burgers’ Zoo te kunnen overbrengen in de hoop dat dit dier hier bij zal dragen aan de instandhouding van de soort. Gelukkig kunnen ringelrobben wel 40 jaar oud worden, dus we hebben nog even tijd om een mannetje te vinden. Het zou natuurlijk de kroon op alle inspanningen zijn, als we over een paar jaar zo’n klein wit ringelrobje kunnen laten zien. U moet er dan wel snel bij zijn; want ze blijven maar een paar weken wit.