Een bloeiende Barringtonia

Enkele jaren geleden hadden we de gelegenheid om van een botanische tuin een jonge Barringtonia over te nemen. Dat zal u niet erg opwinden, maar voor ons was het weer één van de weinige kansen om de beplanting van de mangrovehal uit te breiden met een nieuwe soort die er ook thuishoort. Mangroven zijn in het algemeen tamelijk soortenarm. Uitgestrekte oppervlakken bos bestaan vaak uit maar één of hooguit vier of vijf boomsoorten. Dat komt natuurlijk door het extreme milieu. Welke boom kan nou tegen zowel zout als zoet water, een zuurstofarme bodem, gloeiend hete zon en bijna totale onderdompeling bij vloed? Toch zijn er van die 'diehards' en wij hebben in onze collectie zoveel verschillende soorten mangroveplanten dat deze zelfs tot de Nationale Plantencollectie zijn toegelaten als zogenaamde breedtespecialisatie.

Nu terug naar die Barringtonia. Die kwam dus als klein plantje en omdat het bomen worden, hebben we hem op een plaats gezet waar hij maximaal kan uitgroeien. Dat is dus op het eilandje in het zoetwater deel van de hal. Hier kan hij zo’n zes tot zeven meter groeien. Toch waren er wel wat bedenkingen, want Barringtonia’s bevatten giftige saponinen die door sommige inheemse volken in Azië worden gebruikt om vissen mee te verdoven om ze zo makkelijk te kunnen verschalken. En bij ons zwemmen er dus vissen rond dit eilandje!

Gelukkig zitten die verdovende stoffen alleen maar in de boombast en gekneusde vruchten. Dus afgevallen bladeren in het water zijn geen risico. Het boompje mocht gaan groeien. En dat deed hij. Hij is nu een paar meter hoog en zowaar… hij is al gaan bloeien. Door de hete zomer? Wie weet.

Prachtige witte bloemen met een eigenaardige bouw. Hij is verwant met de bekende paranotenboom in Brazilië (familie Lecythidaceae). Als het lukt om hem bestoven te krijgen, dan zullen er zaden aan komen die lijken op grote, keiharde, bijna uivormige noten, zo groot als een vuist. Die zware zaden vallen in de natuur met de punt omlaag in de modder of op het strand en kiemen daar verder. De ‘ui’ staat dus op de kop: uit het puntje komen de wortels en uit het vlakke stuk komt de kiemplant. Als het zover komt, zal de plant waarschijnlijk ook wel doorgroeien. Als de stengel beschadigd raakt, ontstaat er gewoon weer een nieuwe en dat kan meerdere malen. Tot slot zal de boom een reus willen worden van twintig meter. Maar dat zal hem bij ons niet gegund zijn. Wellicht dat we tegen de tijd dat hij het dak gaat raken met een zaailing verder kunnen.