Gingabella en Gilou: Een goede chemie, of niet?

Burgers’ Zoo laat al vele jaren witte neushoorns in haar collectie zien. In de loop van de jaren zijn er natuurlijk verschillende dieren gekomen en even zoveel verhuisd of overleden. Net als in elke leefgemeenschap. Sommige van u zullen zich nog het vertrek van Smoske naar zijn nieuwe dames in Frankrijk kunnen herinneren of de geboorte van de laatste babyneushoorn Kara in 2006. Zo kwam  ook neushoorndame Gingabella in 2004 vanuit Emmen onze Safarivlakte verkennen. Zij was een ervaren moeder, maar plotseling lukte het haar op de één of andere manier niet meer om drachtig te worden.

Waarom geen dracht?

Het uitblijven van de dracht was dus een vreemde zaak, zeker gezien het feit dat zij samen met een aantal potente heren was geweest die wel bij andere dames  voor nageslacht zorgden. In september 2007 werden specialisten van een onderzoeksinstituut uit Berlijn erbij gehaald en werd de grijze kolos onder narcose gebracht voor een inwendig onderzoek.

Uit de echoscopie bleek dat Gingabella een cyste had in de rechter hoorn van de baarmoeder. Goed nieuws was het feit dat aan de rechterzijde het restant van de eisprong te zien was. In simpele bewoordingen wil dat zeggen dat de eisprong bij haar geen probleem was, maar dat het sperma waarschijnlijk niet goed bij het eitje kon komen. Al met al dus zowel slecht als goed nieuws.

Gilou moet aan de slag

In eerste instantie was het zo dat de specialisten het liefst wilden dat Gingabella op de natuurlijke manier drachtig zou worden. Met andere woorden: onze neushoornman Gilou (mei 2007 vanuit Beekse Bergen gekomen) moest aan de slag. Uit nadere analyse van de echoscopiebeelden werden de geleerden het er toch over eens: de cyste die de blokkade veroorzaakte moest worden verwijderd, maar hoe doe je dat bij een neushoorn? Allereerst werd er een behandelplan opgezet waarbij de cyclus van Gingabella nauwlettend in de gaten werd gehouden. Hormonen werden gemeten, hiervoor werd mest verzameld en naar een Weens onderzoeksinstituut gestuurd. Daar werden alle metingen verricht en grafieken geproduceerd, waardoor een duidelijk beeld ontstond van haar cyclus. Op basis daarvan werden hormoonpillen voorgeschreven.

Pakketjes met pillen

Vaak worden appels gebruikt om de nare smaak van de medicijnen te verhullen. Omdat Gingabella geen fan is van appels werd er door de verzorgers een andere methode gebruikt om de pillen bij haar naar binnen te krijgen. Hooipakketjes, met daarin de pillen verstopt, werden gebruikt om Gingabella te verleiden de hormonen te nemen. Dat ging zonder problemen! Enige tijd na de hormoonkuur kwamen de specialisten nogmaals en werd de cyste middels een zeer lange naald doorgeprikt en leeggezogen.  Ook Gilou moest er nu aan geloven. Hij werd onder narcose gebracht en door middel van elektro-ejaculatie werd sperma afgenomen. Razendsnel werd het onder de microscoop beoordeeld en daarna ingevroren om het later te kunnen gebruiken. Omdat zijn sperma in Beekse Bergen door dezelfde specialisten al eens beoordeeld was kon een makkelijk vergelijk gemaakt worden. De kwaliteit was in ieder geval met sprongen vooruit gegaan! Mogelijk door het feit dat hij in Arnhem de enige heer in het gezelschap is en in Beekse Bergen niet.

Kunstmatige inseminatie

Enige tijd later was dan daadwerkelijk het spannende moment daar. Er zou een poging worden ondernomen Gingabella met sperma van Gilou kunstmatig te insemineren (KI). Eerst werd Gilou onder narcose gebracht om sperma te kunnen afnemen. Dat werd op een lekker warm plekje bewaard. Toen werd Gingabella onder narcose gebracht en werd er met enorme precisie gewerkt om het sperma zo dicht mogelijk bij de plek te brengen waar zich op dat moment het eitje bevond. Dit om de kans van slagen zo groot mogelijk te maken. Uiteindelijk werd met een endoscoop nog geverifieerd of het sperma op de goede plek was ingebracht. Toen dat het geval bleek te zijn, brak er een lange en spannende periode van wachten aan. De draagtijd van een neushoorn is namelijk zo’n 18 maanden…

Cyste

Overal in het lichaam waar klieren zitten, kunnen cysten ontstaan. Een cyste is een met vocht gevulde holte. Als een klier afgesloten raakt, kan een holte met vloeibare inhoud ontstaan omdat het vocht nergens heen kan gaan. Vaak zijn cysten goedaardig, maar soms kan de grootte van de cyste voor problemen zorgen, dat was waarschijnlijk het geval bij Gingabella.

KI

KI staat voor ‘Kunstmatige Inseminatie’. Hierbij wordt zaad kunstmatig in de baarmoedermond gespoten (inseminatie betekent ‘inspuiten’). Het zaad moet in principe goed van kwaliteit zijn en het enige dat in dit geval van belang is, is dat het moment van de inseminatie rond het tijdstip van de eisprong plaatsvindt.