Bij het achtergrondgeluid van de Top 2000 is het elk jaar tijd voor de terugblik op het afgelopen jaar en een vooruitblik op dat wat gaat komen. Hopelijk vindt u het interessant en plezierig om ook op deze plek 2023 nog een keer de revue te laten passeren, vanuit het oogpunt van Burgers’ Zoo!
Bij de mensapen dit jaar blije en verdrietige momenten. In mei verslechterde de toestand van de gorilla Bauwi na een kort ziekbed dermate, dat hij is ingeslapen. De zilverrug was al sinds 2001 de leider van de groep gorilla’s. Zijn inmiddels veertienjarige zoon Nakouh heeft de centrale rol van zijn vader grotendeels over weten te nemen, al wordt hij daarbij wel eens uitgedaagd door de puberstreken van zijn jongere broer. Doordat alle gorillavrouwtjes anticonceptie krijgen, is het momenteel niet problematisch om tijdelijk een zoon als leider in de groep te hebben.
Zoals verwacht ging de introductie van een Deens chimpanseevrouwtje en een Zweeds chimpanseemannetje in onze bestaande groep niet zonder horten en stoten. In vele kleine stapjes werden combinaties uitgeprobeerd en telkens weer nieuwe groepjes aan elkaar voorgesteld. Het Zweedse mannetje viel bij de vrouwtjes goed in de smaak. En dat was fijn, want genetisch was hij heel geschikt als fokmannetje. Helaas kwam het eind van de zomer toch tot een serieus gevecht. Twee van onze mannetjes bliezen een oud bondgenootschap nieuw leven in en namen samen de toch-niet-echt-meer-nieuwkomer te grazen. Weer gescheiden van de agressors kon het mannetje letterlijk en figuurlijk zijn wonden likken. Helaas was hij ernstig te pakken genomen en hoewel de verwondingen niet direct levensgevaarlijk waren, is hij een aantal dagen later toch komen te overlijden. Hoewel we wisten dat zo’n introductie bij chimpansees risicovol is, was het een grote klap voor het team verzorgers. Een lichtpuntje: twee chimpanseevrouwtjes zijn door dit mannetje bevrucht. In september en oktober bevielen ze van een gezonde zoon respectievelijk dochter. Het zijn in ons park de eerste levensvatbare nakomelingen bij de chimpansees in meer dan 15 jaar. En hoewel beide moeders onervaren zijn, gaat het op het moment van schrijven goed met de moeders en jongen.
In de zomer werden we verblijd met de geboorte van een girafje. Helaas had het jong door een verkeerde ligging in de baarmoeder overstrekte pezen in de achterpoten. Spalken en alle bezoeken van de dierenarts mochten niet baten en het jong is daarom ingeslapen. Een verkeerde ligging in de baarmoeder werd ook het fokvrouwtje boomstekelvarken fataal: een stuitligging is bij stekelvarkens funest; ook hier kon de dierenarts geen wonderen verrichten.
In september zag een zeekoetje het levenslicht. Deze spruit, een vrouwtje, gedijt heel goed.
De bedreigde zwijnsherten hebben nu twee verblijven in Burgers’ Zoo, want ze namen ook hun intrek in het voormalige rendierverblijf. Daar zijn inmiddels een aantal kalfjes geboren. Het waren niet de enige hoefdieren: de zebragroep is met zes jongen gegroeid en er zijn een paar gnoes en een Oost-Afrikaanse spiesbok geboren. Tegen het einde van het jaar zette bij de ellipswaterbokken een geboortegolf in.
Als bijzonder kweeksucces zijn onder meer ook vermeldenswaardig: de prachtvruchtenduiven en kroonduiven in de Bush, socorroduiven en Mexicaanse nonpareils in de Desert en er zijn bevruchte eieren van de luipaardhaaien!
Niet hier uit het ei gekomen, maar wel hier opgegroeid, is een jonge monniksgier. Ons koppel zat op een onbevrucht ei, terwijl elders in Europa een net uit het ei gekropen jong niet door de ouders verzorgd werd. Via de stamboekhouder werd het jong aan Burgers’ Zoo doorbemiddeld, waar het met succes is geadopteerd. Na maandenlang goed door de adoptieouders verzorgd te zijn, is de inmiddels flinke jonge gier eind november naar België verhuisd om daar in een dating-volière een passende partner te mogen kiezen. Een prachtig voorbeeld voor mooie internationale samenwerking!
In de Bush hield het stel bruine hokko’s ons in 2023 bezig. Aan het begin van het jaar werden deze grote hoendervogels losgelaten in het Arnhemse regenwoud. Daar blonken ze uit door bovenmatige interesse in onze bezoekers en dan vooral in koekjes in kinderhanden, kleurrijke veters en speelse versieringen aan kinderwagens. De Burgers’ gidsen en de dierverzorgers hadden hun handen vol met ‘hokko bodyguard’ spelen, want ook menig bezoeker kon niet van de slechts schijnbaar tamme vogels afblijven. De bruine hokko’s zijn inmiddels uit de Bush gehaald.
Een nieuwe diersoort die een mooie aanwinst blijkt, zijn de vieroogvissen. De trouwe abonnementhouders weten dat we in 2017, vlak na opening, een poging met deze soort deden in een deel van het zoetwaterbassin in de Mangrove. Maar daar deden ze het niet goed. In de krabbenkreek van de Mangrove zwemt deze soort nu sinds januari. Ze zijn goed te zien, hebben het blijkbaar naar hun zin en ze hebben zich ook al voortgeplant. In de Ocean zijn nu zeenaalden en een donkere reuzentandbaars te zien.
Een aantal diersoorten heeft ons park verlaten. De bejaarde laatste Chinese muntjak overleed in het voorjaar, daarmee is deze soort tenminste voorlopig niet meer in Burgers’ Zoo te zien. Eind november overleed het mannetje grijpsnuitlipvis in de Ocean en ook deze was in ons park de laatste van zijn soort. In mei vertrok de hele groep flamingo’s naar een Limburgs dierenpark. Daar wonen ze nu in een verblijf onder een groot net, wat in tijden van vogelgriep als voldoende ‘afgeschermd’ geldt ten opzichte van wilde vogels. Het voormalige flamingoverblijf is bij het verblijf van de moeraswallaby’s getrokken; deze kangoeroesoort heeft de afgelopen jaren aardig aan gezinsuitbreiding gedaan.
Het congrescentrum midden in Burgers’ Zoo, Safari Meeting Centre genaamd, draaide een uitstekend jaar. Veel zakelijke groepen, van personeelsverenigingen, klantendagen tot internationale symposia, maakten gebruik van de mooie zalen en faciliteiten. De afdelingen Events en Educatie zijn zoals eigenlijk altijd bezig met het verder ontwikkelen van lezingen en programma’s. In het najaar hebben we een aantal keren grote teambuildingsactiviteiten in het park gehouden, voor groepen van meer dan honderd personen. Een logistieke uitdaging voor de Burgers’ gidsen! Naast programma en zalen speelt natuurlijk het horecagedeelte een belangrijke rol bij zo’n zakelijk evenement. We merkten dat andere dierentuinbezoekers wel eens in de war raakten door de bewegwijzering en aanduiding ‘Safari Restaurant’, terwijl dit restaurant de meeste tijd van het jaar puur voor zakelijke gasten gereserveerd is. Daarom is na de zomer de aanduiding Safari Restaurant op plattegronden en wegwijzers verdwenen. Deze ‘verdwijntruc’ houdt trouwens in dat op tientallen wegwijspalen richtingsvanen overstickerd moeten worden – meer werk dan men zou denken! Een memorabel moment was dat het Safari Meeting Centre werd uitgeroepen tot ‘Beste Meeting Locatie XL van Gelderland’ bij Meeting Review, een award die niet zomaar op een verkiezing gebaseerd is, maar op tevredenheidsscores van klanten in reviews.
Burgers’ Zoo heeft zichzelf ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen opgelegd en om deze te halen, zijn er eigenlijk continu acties nodig. Soms zijn dit veranderingen in werkprocedures. Doordat we nu bijvoorbeeld meerdere kleine zakelijke groepen samen van één lunchbuffet laten genieten in plaats van voor elk groepje een eigen klein buffetje op te bouwen, hebben we minder voedselderving en daarmee minder verspilling. Soms gaat verduurzaming gepaard met flinke investeringen. Denk bijvoorbeeld aan de verdrievoudiging van het aantal zonnepanelen op het dak van het Safari Meeting Centre en de Ocean. Daar liggen nu al met al zo’n 2.300 stuks zonnepanelen die zoveel elektriciteit opwekken als ongeveer het jaargebruik van 240 vierpersoonshuishoudens.
Rondleidingen op de werkvloer van de Ocean zijn zeer populair en gaan ook in 2024 weer plaatsvinden.
De educatieafdeling en de Burgers’ gidsen hebben ook in 2023 zeker niet stilgezeten. Zo nam Burgers’ Zoo in oktober deel aan het Nationale Wetenschapsweekend, in juni werd een weekend lang stil gestaan bij de inheemse fauna en flora in het kader van BuurNatuur en in de voorjaarsvakantie werden we zowat onder de voet gelopen tijdens de dagelijkse openstelling van de Ocean achter de schermen. In het nieuwe schooljaar gingen ook weer maar liefst tien nieuwe Kids Club-groepen in drie leeftijdscategorieën van start. Tegen het eind van het jaar zullen tevens meer dan 1.200 geboekte rondleidingen gegeven zijn. En natuurlijk is er weer veel ondersteuning gegeven aan de evenementen, zodat die ook een ‘educatief sausje’ met extra activiteiten zoals kleuterprogramma’s, gezinsspeurtochten en rondleidingen kregen.
Zoë en Silos maakten in hun zomerse Ocean Musical maar liefst 56.000 bezoekers met hun voorstelling blij. Bent u met uw (klein)kinderen naar de musical geweest? Dan kunt u zeker nog de vrolijke liedjes als de ‘Haaienvinnen-shake’ en ‘Aaf, de Adelaarsrog’ mee neuriën! Sinds de herfstvakantie heerst in Burgers’ Zoo de ijstijd. De modellen van mammoet, grondluiaard en sabeltandtijger oogsten veel ‘aaahs’ en ‘ooohs’, en veel bezoekers gaan gretig met de speurkaart op stap om alle ijstijddieren te vinden. De kinderactiviteiten in weekenden en vakanties bij de uitgang van de Ocean, zoals pyriet zeven, botten graven en grotschilderingen maken, mogen rekenen op bijzonder groot enthousiasme.
Afgelopen jaar observeerden er diverse gedragsonderzoekers bij de mensapen. Niet alleen maar om het sociale functioneren in al deze veranderende groepen goed te documenteren, maar ook met meer theoretische vraagstukken zoals gevoel voor ritme in de communicatie van chimpansees. Ook in de Ocean waren weer afstudeerders bezig, met name om de nutriëntenhuishouding in het levende koraalbassin in kaart te brengen. Onze Citizen Science-groep boog zich over het koralen snoepen door papegaaivissen en over de kwestie of er een langlopend conflict is tussen de gevlekte reuzentandbaars en de grijze rifhaai. Ook evalueerden ze onder meer de BuurNatuur-activiteiten. Op 21 december begon een meerjarig project, de bloei- en vruchtenkalender in de Bush, waarop we in een komende ZieZoo zeker nog terugkomen!
Halloween en pompoenen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Met een knipoog naar donderdag – 31…
4 dagen geleden
Woensdag 23 oktober 2024 om 13.30 uur presenteert kinderboekenschrijver Paul van Loon samen met Dolf…
23 oktober 2024
Donderdag 17 oktober is een 32-jarige breedlipneushoorn van Burgers’ Zoo naar dierenpark Le Monde Sa…
17 oktober 2024