De shamalijster is een zangvogeltje uit de familie van de vliegenvangers. Hij is dus – in tegenstelling tot de Sumabawalijster die ook in Burgers’ Zoo te zien en te horen is - geen familie van de lijsters in de nauwere zin.
De mannetjes, herkenbaar aan hun fellere kleuren en langere staart, gedragen zich sterk territoriaal. In het broedseizoen dulden de mannetjes vrouwtjes in hun leefgebied, maar in andere tijden van het jaar reageren ze zelfs op vrouwtjes best fel. Die hebben en verdedigen dan buiten het broedseizoen ook hun eigen territoria. Mannetjes onderling dulden elkaar nooit in elkaars territoria.
De favoriete plek om te broeden is bij deze vogelsoort een boomholte. Die voorziet het vrouwtje van takjes en andere plantendelen zoals stukjes varens, als een soort nestje. Dan legt ze er haar eitjes, meestal vier of vijf. Het vrouwtje broedt alleen. Maar als de jongen zijn uitgekomen, dan helpt het mannetje mee om voedsel voor de kleintjes te brengen.
Vogelsoorten gedragen zich meestal territoriaal als het in een gezellige groep lastiger is om voldoende voedsel te vinden. Het territorium van een shamalijster is meestal niet zo groot, volgens een studie bezet een shamalijster in het Aziatische regenwoud slechts een gebiedje van zo’n honderd vierkante meter. Omdat zowel het mannetje als het vrouwtje een territorium hebben, zingen ook beide geslachten. De zang van shamalijsters dient namelijk vooral om het eigenaarschap van het territorium aan te geven.
Shamalijsters hebben een groot verspreidingsgebied, van India tot de eilanden van Indonesië. Daarom gelden ze op dit moment nog niet als bedreigd. Biologen echter zijn het onderling oneens, of het werkelijk om één soort vogels gaat; er is dus DNA-onderzoek nodig om dat vast te stellen.
In Zuidoost-Azië worden op grote schaal zangvogels uit het wild gevangen om ze in kooitjes te houden. Ofwel door particulieren die gewoon van de mooie zang van zo’n vogeltje willen genieten, of door ‘professionals’ die met de vogels op zangwedstrijden veel geld proberen te verdienen. De shamalijster is van alle vogelsoorten in de Aziatische bossen de meest gevangen soort! Daarom is hij ook één van de soorten waar in 2018 en 2019 de natuurbehoudscampagne van de Europese Vereniging van Dierentuinen (EAZA) om draait. Burgers’ Zoo doet uiteraard ook mee aan deze campagne!
Ook in de Bush heb je goede kans om de prachtige zang van de schamalijsters te horen. De mannetjes stellen zich ook in dierentuinen zeer territoriaal op. Dat gaat zo ver, dat de mannetjes feitelijk de Bush als het ware onderling verdeeld hebben en ze ook niet buiten ‘hun eigen stukje Bush’ naar een voerbak mogen komen. Het is dus belangrijk om op voldoende plekken geschikt voedsel aan te bieden! Het favoriete maaltje van de shamalijsters zijn meelwormen.
